İspanya’da yürütülen kapsamlı bir araştırmaya göre, hamilelik sürecinde ceviz ve omega-3 açısından zengin deniz ürünleri tüketen annelerin çocukları, ergenliğe kadar uzanan bilişsel faydalar sağlıyor.
Omega-3 zengini gıdalarla beslenen annelerin çocuklarında dikkat ve hafıza daha güçlü
The American Journal of Clinical Nutrition ve European Child & Adolescent Psychiatry dergilerinde yayımlanan iki yeni araştırma, gebelik sırasında annenin beslenmesinin, çocuğun uzun vadeli nöropsikolojik gelişiminde kritik rol oynadığını ortaya koydu. Çalışmalar, özellikle ceviz ve yağlı balıklar gibi omega-3 zengini besinlerin dikkat, hafıza ve riskli karar alma gibi bilişsel işlevlerde olumlu etkiler sağladığını gösteriyor.
Julvez ve Guxens gibi araştırmacıların yer aldığı bu çok merkezli kohort çalışmasında, İspanya’nın dört farklı bölgesinden 1.700’ü aşkın anne-çocuk çifti incelendi. Annelerin gebelik dönemindeki beslenme alışkanlıkları detaylı besin sıklığı anketleriyle analiz edilirken, çocukların bilişsel performansı 4 ila 15 yaşları arasında çeşitli nöropsikolojik testlerle ölçüldü.
Daha az dürtüsel davranış, daha güçlü yürütücü işlevler
Araştırmanın çarpıcı bulgularından biri, hamilelikte düzenli olarak ceviz ve deniz ürünü tüketen annelerin çocuklarının, dikkat ve yürütücü işlev testlerinde daha başarılı sonuçlar alması oldu. Ayrıca, bu çocukların 11 yaşlarında yüksek riskli ve dürtüsel kararlar alma eğilimlerinin daha düşük olduğu belirlendi.
Bilim insanları, bu faydalı etkinin temelinde cevizde ve yağlı balıklarda bolca bulunan omega-3 yağ asitleri olduğunu vurguladı. Özellikle ceviz, bitki bazlı bir omega-3 kaynağı olan alfa-linolenik asit (ALA) bakımından zengin olmasıyla öne çıkıyor. Her 28 gram cevizde yaklaşık 2.7 gram ALA bulunduğu ifade ediliyor.
Türkiye’deki DEHB verileriyle uyumlu bulgular
Bu bulgular, Türkiye’de de çocuklarda sıklıkla görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi nörogelişimsel sorunlarla mücadelede anne beslenmesinin önemini gündeme getiriyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre DEHB, dünya genelinde çocukların %5–7’sini etkiliyor. Türkiye’de ise bu oran bazı bölgelerde %13’e kadar çıkabiliyor.
Sağlıklı hamilelik beslenmesi konusundaki bu araştırmalar, Türkiye’de de doğum öncesi bakım programlarında değerlendirilebilecek önemli bir referans sunuyor.
Ceviz sektörü de araştırmayı destekliyor
Bu alandaki çalışmaları destekleyen kurumlar arasında, araştırmalara katkıda bulunan California Ceviz Komisyonu (CWC) da bulunuyor. 1987 yılında kurulan CWC, hem iç hem de ihracat pazarında ceviz tüketimini artırmayı hedefliyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde yetiştirilen cevizlerin %99’undan fazlası California’dan geliyor ve bu ürünler yıl boyunca dünya çapında tüketicilere ulaştırılıyor.
CWC, bu tür bilimsel araştırmalarla ceviz tüketiminin sağlık üzerindeki etkilerini görünür kılmayı ve özellikle annelere yönelik bilinçlendirme çalışmalarını desteklemeyi sürdürüyor.
Kaynakça:
- Julvez J. et al., Am J Clin Nutr, 2025
- Rivera MR et al., Eur Child Adolesc Psychiatry, 2025
- Türkiye DEHB araştırma makalesi (TJO, 2019)
- WHO, DEHB Küresel Verileri
- Türkiye DEHB Prevalans Çalışması (PubMed, 2024)
